Vulkanen en het leven van de lokale mensen [Bromo, Java, Malang]

De foto’s en facebookpost van deze blog volgt later, gezien de WiFi van ons huidige hotel. Morgenavond dus een volledige update, maar nu alvast de tekst 😃 (die is al lang genoeg 😉) 

We zijn alweer op reis, naar onze overnachtingsplaats voor we morgen oversteken naar Bali. Dat betekent een lange rit vandaag, maar gelukkig hebben we wat gave tussenstoppen bij een rijstplantage, een lokale markt en een specerijenboer. De afgelopen dag was absoluut een wereldwonder op zich. Wauw, wat een gave ervaring is dat geweest! Gisternacht hebben we niet geslapen, maar zijn we op bezoek gegaan bij vulkaan Bromo. Een ontzettend gave ervaring en iets dat ik werkelijk nog nooit gezien heb.

Nadat we maandagavond roomservice besteld hebben en een piepklein burgertje met wat frietjes gegeten hebben gaan we nog even slapen. Om 0:00 worden we gewekt door de wake-up call, want vannacht gaan we niet slapen, maar naar de Bromo vulkaan. Dat betekent een lange rit voor de boeg, want als we de sunrise willen zien rond 05:00 moeten we nog een paar uurtjes rijden. In kleine busjes rijden we 2 uur lang en tussentijds doe ik nog even een dutje en klets met mama. Rond 03:00 komen we aan bij een zevental jeeps, waarmee we gedurende ongeveer 45 minuten gaan rijden richting de plaats met uitzicht op de zonsopgang. Dat is een pittige rit, want we zitten zijwaarts, maar de kronkelige wegen gaan soms met een percentage van 45 graden steil omhoog! Maar zolang ik uit de voorruit blijf kijken gaat het goed, dus dat probeer ik consequent vol te houden. Inmiddels voegen zich meerdere jeeps achter ons en halen wat jeeps elkaar in, wat mij laat realiseren dat wij vast niet de enigen zijn die deze excursie vandaag ondernemen 😉 . Ineens ontstaat er voor ons een opstopping van jeeps. We worden verzocht uit te stappen, want men parkeert gewoon willekeurig midden op de weg en dus is dit nu de parkeerplaats. Haha lol. En eigenlijk is het hier best koud. Hoewel ik voorbereid was op ‘een beetje kou’, blijkt het hier slechts 6 graden Celsius te zijn en met mijn dunne vestje en omslagdoek is dat wellicht niet helemaal fijn, maar goed; we gaan aan de wandel. In het pikkedonker lopen we rond 03:45 een flink stukje weg omhoog en komen bij een grote arena met betonnen banken waarop we mogen gaan zitten. Daar voel je al gauw de kou door je billen omhoog trekken en dus leg in mijn meegenomen hoofdkussentje onder mijn billen. De lokale gids vertelt ons dat we hier nog even 1,5 uur gaan wachten tot de zon op komt en dan schrik ik toch wel even. Pfoeh, 1,5 uur in deze kou is niet mis! En net als ik denk dat het kou lijden wordt, komt er een mevrouwtje voorbij met warme dekentjes die je kunt huren. Ik wil niet weten waar dat dekentje allemaal voor mij is geweest, maar op dat moment is het mijn warmteredding. Bas komt net voorbij en ik betaal 30000 roepia (gelijk aan +- 2 euro). En die 2 euro is het mij meer dan waard. Ik klem het dekentje vast langs mijn kussentje, probeer hem 2 dubbel om te slaan en zet mijn capuchon op. En dan nog heb ik het koud… het zal de vermoeidheid wel zijn, mijn armen kunnen mijn hoofd trouwens ook wel lekker ondersteunen…. goh dat duurt nog lang die zonneschijn. Ik kan best even….. zZZzzz. Ik val in slaap en wordt steeds opnieuw wakker waarbij het openslaan van mijn oogleden steeds meer moeite kost; tot ik het maar gewoon opgeef en lekker weg dommel. Dan maar geen zonsopgang ;-). Toch spot ik tussen het slapen door nog wel wat lichtlijnen die steeds duidelijker worden. Ik zie dat we boven de wolken zitten, want rechts onder ons ligt een mooi wolkendek. Terwijl ik een beetje wakkerder word, zie ik recht voor ons een hele serie vulkanen.

(Even pauze tijdens het schrijven, want ik val in slaap haha)

Zo, welkom terug na een welverdiend pauzemoment haha

Voor ons zijn meerdere vulkanen te zien, maar dit alles hoort bij de Bromo-vulkaan. Er is oorspronkelijk een enorme krater ontstaan die hierna een slapende vulkaan werd. Veel later is opnieuw een vulkaan uitgebarsten binnen deze krater, maar kleiner dan de de oorspronkelijke, waardoor de lava binnen de grote krater bleef. Zo is dit nog enkele malen herhaald (de magma heeft steeds een nieuw pad gekozen) en hierdoor kun je ook zien welke vulkaan de vorige heeft opgevolgd. Ik probeer een kaartje toe te voegen van hoe dat er uit ziet op Google Maps, zodat jullie een beetje een idee hebben.

De zonsopgang is in eerste instantie wat bewolkt, maar later komt de zon zich toch laten zien en krijgen we waar voor het lange wachten ;-). Rond 05:30 gaan we weer terug naar de jeeps en richting het bijzonderste deel van deze dag: we gaan over de bovenkant van de krater van de laatste Bromo-vulkaan lopen. De jeep brengt ons via een lange steile weg en een grote platte vlakte vol met lavagesteente/lava-achting zand en het nut van de jeep wordt nog duidelijker! Aan onze rechterhand zien we een vulkaan die er uit ziet zoals je het geleerd hebt in de Aardrijkskundeboekjes; een schuine helling met verticale kloven waardoor de lava ooit naar beneden is gekomen. We parkeren bij een hindoeïstisch plekje in de buurt en ploegen ruim 45 minuten door het zand en lopen dan een hoge trap op. En dan is daar, bovenaan de trap, een fenomenaal uitzicht. Werkelijk uitzonderlijk! We staan aan de rand van de krater met een enorme afmeting.

Wederom een slaapmomentje en daarna lunch voor ik weer verder typ. Even tussendoor; ik slaap hier wat af. Die bus maakt zo’n lekker schommelende beweging over de hobbelende ongelijke wegen dat het heerlijk soezen is in zo’n bus. Slaaptekort ondanks het vroege opstaan van gemiddeld 05:00/ 06:00 heb ik dus gelukkig nog niet 😉

Terug naar de krater. We staan dus aan de rand van een enorme krater. Vanaf deze dunne rand, waar je geen stapje verkeerd moet zetten, omdat je anders opgeslokt wordt door de krater, zien we dunne wolkjes witte rook komen uit het gigantische midden. Deze Bromo-vulkaan, wat zeker niet de grootste, maar wel de bekendste vulkaan is op Java, is nog steeds actief en een stratovulkaan vanwege het explosieve karakter waarmee hij zomaar ineens kan uitbarsten. Het voelt ontzettend machtig om aan de rand van zoiets groots te staan. Nog nooit in mijn leven heb ik een vulkaan in het echt gezien. Het is zoiets dat ik eigenlijk vooral op school geleerd heb, over hoe het werkt enzo, maar niets kan vergeleken worden met hoe het er in het echt uit ziet. WoW… Ineens komt er een zweem met zwavellucht voorbij vanuit de krater, wat de activiteit nog meer bevestigt. Ik weet niet hoe diep dit gat is, maar waarschijnlijk veel dieper dan mijn mensenoog denkt te kunnen zien. De randen zijn groen en geel en het is gewoon bijna onvoorstelbaar dat je op de rand kunt staan van zo’n groot machtig natuurverschijnsel dat onze aarde zelf maakt. De buitenkant van de vulkaan herinnert nog aan de laatste uitbarsting die kloven heeft geslepen in de uitbarsting de keer ervoor. De vulkaan is zo hoog geworden door uitbarsting op uitbarsting. Door de zuurtegraad van deze magma loopt de lava niet ver uit de vulkaan, maar enkel een kort stuk van de berg, waardoor juist de berg ontstaat- laag op laag. De lavasteen is een goed bewerkbare steen, waar onder andere ook de Borobodur en Prambanan mee gebouwd zijn en het landschap bestaat dan ook vooral uit zwarte as die de zandachtige grond vormt. Ik ga lekker op mijn gemak even zitten terwijl Bas een aantal prachtige plaatjes schiet. Mama en Arie genieten een eindje verderop en Carmen zit bij mij.

Eigenlijk kan ik hier wel uren blijven zitten, want dit hier is zo rustgevend. Ondanks het rommelende geluid op de achtergrond geeft me het een fijn gevoel om hier te zijn. Een klein beetje risico heeft het wel in zich, omdat ik soort van op de kam zit van twee steile afgronden. Onbegrijpelijk hoe dit in elkaar zit en absoluut het hoogtepunt van deze reis tot nu toe. Veel te snel zie ik mensen van onze groep weer naar beneden verdwijnen en dat betekent dat het voor ons ook tijd is om weer af te dalen. Beneden aangekomen is het ook pas 08:30, de dag is pas net begonnen, terwijl wij er alweer heel wat uurtjes op hebben zitten. Terug naar de jeep en daarna weer 3 uur terug naar het hotel om daar een paar uurtjes in diepe slaap te vallen. In de avond gaan we lekker uit eten bij een echt traditioneel Indisch restaurant, wat ontzettend gezellig en lekker is. Het eten is behoorlijk pittig, maar gelukkig is het te blussen met de ‘El Tawon’-drank dat een lekker drankje met avocado, lychee en veel lekkere vruchtjes blijkt te zijn. We sluiten het diner af met gember-lemongrass-kaneel-drank, die zo pittig is dat onze keel gelijk gesmeerd wordt. Lekker en pittig!

Vanmorgen ging de wekker weer rond 05:00, dat lijkt vroeg, maar daar beginnen we inmiddels aan te wennen. De wekker gaat altijd vroeg en het lekkere is dat we in de avond niet veel te doen hebben waardoor je dan gewoon lekker op tijd gaat slapen. Zo lagen we er gisteravond al om 20:30 in, en na de vorige nacht duurt het niet lang voor ik in een lange diepe slaap val. Genoeg slaap voor 1 nacht en dus is het vroeg, maar niet te vroeg vanmorgen! Koffers gepakt en op weg weer naar Ketapang, een plaatsje dichtbij de boot naar Bali. Een lange reis van 300 km wat hier ongeveer gelijk staat aan 8 uur rijden over smalle dorpswegen en haarspeldbochten door de bergen.

Net buiten Malang, in het plaatsje Lawang (betekent deur in het Indonesisch omdat het zogezegd de deur om Malang in te komen is), gaan we naar een lokale markt. We mogen rondlopen en zien mensen die groente, vlees en andere waren aan de man proberen te brengen. De mensen zijn blij verrast om ons te zien en dit levert prachtige plaatjes op. Zo fantastisch om deze mensen in hun eigen omgeving te zien en even weer onderdeel te zijn van het gewone dagelijks leven. De kenmerkende vislucht ruiken we hier niet en naar verhouding (met India nogal wat vergelijkingsmateriaal) is de hygiene een stuk beter. Ik voel me heerlijk op mijn gemak en glimlach vriendelijk naar alles en iedereen om mij heen. Wauw, wat voelt dit fijn en goed. Ik word er helemaal gelukkig van. Bas en ik glimlachen naar elkaar met een blik van herkenning, hij voelt het ook!

We zijn net een kwartiertje onderweg als Nugi ineens roept: STOP STOP! Hij blijkt een rijstplantage te hebben gespot en we gaan even een excursie tussendoor doen! Supervet! We lopen over de smalle strook langs het rijstveld en mogen zelf even proberen met een sikkel rijst te oogsten. Dat doe je door met de sikkel langs de halmen rijst te snijden. Als wij het doen gaat het uiteraard veel langzamer en minder efficiënt dan als de hardwerkende man het doet, maar het is super leuk om te proberen. Iets verderop worden de halmen in een ronddraaiende machine gehouden met uitstekende puntjes. De machine draait en slaat op die manier de rijst uit de halmen en laat het achter op een blauw zeil op de grond. Ook dat mogen we even proberen en ik neem een halm mee. In de halm zie je de rijst die klaar is in een velletje. Verwijdering van dat velletje zorgt ervoor dat je de doorzichtige rijst ziet die wij zo goed kennen. Fantastische ervaring om dit te zien en we bedanken de mensen dan ook hartelijk voor hun spontane aandacht en enthousiasme. We maken wat foto’s en gaan weer door.

We rijden langs de tolweg, waar ze ook hier hard mee bezig te zijn. Zoals eerder beschreven in de blog over Jakarta zijn ze dankzij de huidige president bezig met de bouw van een Tolweg van West- naar Oost-Java met het doel de infrastructuur te verbeteren en daarmee uiteindelijk de economie. Een fantastisch idee mijns inziens en gezien de slechts enkele hoofdwegen een belangrijke stap! Hij vertelt ons dat wij als we praten over ‘ver weg gaan’, het hebben over Spanje of bijvoorbeeld een verre vakantie. Voor de mensen hier is ‘ver weg’ al het volgende dorp, omdat de meesten geen geld hebben om verder te reizen of geen vervoersmiddel. Ik vraag hem hoeveel een huis hier kost en hij geeft aan dat een huis met stenen op een gebied van 10x10m ongeveer 5000 euro kost. Wil je een ander materiaal zoals hout of bamboe, dan wordt dat automatisch minder. Dit is echter voor de mensen hier al heel veel geld. We hebben een heerlijk gezellig gesprek met Nugi over de verschillen tussen Nederland en Indonesie en er komt een leuke anekdote boven over uitdrukkingen die hij soms nog wel eens verkeerd begrijpt; bedenk je maar eens wat er mis kan gaan als je zegt ‘ik moet een grote boodschap doen’. We lachen hartelijk en horen ook meer over zijn gezin (2 kinderen; 14 en 18), zijn vrouw (heeft een kledingwinkeltje en een bakkerij), zijn broer (Tourleider Nederlands bij Fox) en zus (lerares), dorp (Kalibaru) en waar alle familie dicht bij elkaar woont.

Inmiddels lopen we qua tijd een klein beetje achter na wat file, maar ook door mensen die veel gevaarlijke inhaalmanoeuvres uithalen. Supergrappig, want op een smalle bergweg met haarspeldbochten gaat willekeurig iedereen elkaar inhalen. Het lijkt wel: hoe spannender hoe beter. Op de andere weghelft gaan rijden, even toeteren naar degene voor je dat je er aan komt en er snel langs wilt en dan snel passeren voordat het verkeer van de andere kant bij jou aankomt en je raakt. Waar je in Nederland soms twijfelt of het wel verstandig is om in te halen gebeurt het hier gewoon. Geen twijfel, het verkeer helpt gezamenlijk wel mee om te zorgen dat het goed komt en je er op tijd tussen zit. Soms scheelt het maar een fractie van een seconde, maar gaat het toch goed. Onze chauffeur kan er ook wat van en probeert wat tijd in te halen. Regelmatig gaan er ‘Oehhhh”s en ‘ Ahhhhh”s door de groep als er weer een inhaalmanoeuvre goed is uitgevoerd. Even verderop zien we in de buitenbocht van de haarspeld veel mensen op de weg staan en bamboe driepoten. We denken dat ze gewoon voor zichzelf geld vragen en ons er pas langs willen laten als we betalen. Als onze bijrijder echter betaald heeft zien we iets verderop dat het wel mis gegaan is en een volledige vrachtwagen gekanteld in een vangrail op de rand van een berg ligt. De vrachtwagen is compleet totall loss en we zijn toch wel even geschrokken. Desondanks lijkt het even geleden dat het gebeurd is en gewonden zijn er niet te zien, maar moeten er ongetwijfeld zijn geweest met de impact van dit ongeluk.

Tegen de avond, iets later dan gepland komen we aan bij de kruidenplantage-excursie die Nugi ons ter vervanging heeft aangeboden (omdat de Pancakbrug/pass eerder deze vakantie was afgesloten). We worden welkom geheten door Harnik, een lieve vriendelijke oudere vrouw die nog prima Nederlands spreekt en ons gaat rondleiden. We krijgen uitleg over de verbouwing van Robusta-koffiebonen, rubberbomen, cacao, kardemom, kaneel, palmsuiker en het is echt super interessant. Nadat we een Indonesische bamboehoed hebben opgezet gaan we op pad door de bush-bush. En jahoor, dit is echte bush bush zoals hij hoort te zijn. Prachtig in Burger’s Zoo, maar dit is het echte werk. Wat een heerlijk rustgevende omgeving en wat een fijn idee dat je elke dag in deze omgeving mag zijn. Harnik laat ons zien hoe de bloem van de palmboom elke dag getopt wordt en afgebonden om te voorkomen dat de kokosnoten tot rijping komen. Hierdoor kan het sap van de palm gebruikt worden om palmsuiker van te maken. Elke 30 dagen vormt de kokospalm een nieuwe bloem en kan er dus opnieuw gekozen worden om te gaan voor de palmsuiker / palmwijn of voor de kokosnoten. Even verderop demonstreert een man hoe hij elke dag in de boom klimt om de boom te toppen en een nieuwe gallon te hangen onder de vrucht om het sap op te vangen.

We lopen verder en Harnik haalt met een mes schors van een boom af dat een kaneelboom blijkt te zijn. De afgeschaafde schors is al gelijk de kaneel en na een week krult dit zich om in de voor ons zo bekende kaneelstaafjes. Supergaaf om te zien waar kaneel vandaan komt, ik had geen idee! De schors van de boom herstelt zich in 6 maanden. We lopen door het daadwerkelijk prachtige ‘oerwoud’ van bomen en planten met een functie en een schattig bamboebruggetje (waar je met maximaal 2 personen tegelijk op mag) maakt het helemaal af. We zien de rubberboom, die elke dag afgetapt wordt en 200 ml per dag levert doordat iemand aan de zijkant van de boom een inkeping maakt, waardoor de latex naar beneden stroomt. Slierten van eerder gebruikte banen laten zien hoe flexibel dit rubber/latex nu al is als het opdroogt. Weer verder zien we de cacaoboon (behoorlijk groot!) die hangt aan de steel van deze plant. Onze lokale gids maakt de boon open en we krijgen een witte vrucht in onze handen. We mogen zuigen op de vrucht en dit is lekker zoet. Het is hier werkelijk ongelooflijk hoeveel er te zien is en ik kijk mijn ogen dan ook uit. Weer verderop wordt lemongrass, gember en kurkuma verbouwd die al een kenmerkende geur afgeven.

En dan komen we op de rijstvelden en krijgen we uitleg over de verbouwing van rijst. Er wordt 5 kilo rijst gebruikt voor 5 ton opbrengst van rijst. De rijst wordt gezaaid in de modder, waarna dit ontkiemd. Zodra de plantjes te zien zijn worden ze overgeplant; ongeveer 20 cm uit elkaar. Dan is langzaamstromend water erg belangrijk om de plant verder te laten groeien en vandaar dat deze sawa’s dan ook vol staan met een dun laagje water. Arie ervaart het water even van dichtbij als hij voor een mooie foto naar achter per ongeluk er in stapt. Gelukkig geen pijn gedaan! Als de rijst verder gegroeid is is minder water nodig en komen we uiteindelijk in het proces dat we eerder vandaag zagen.

Het begint al behoorlijk te schemeren en we krijgen versgezette koffie van Robusta-bonen aangeboden. Wauw wat lekker! Lekkerste kopje koffie dat ik tot nu toe gedronken heb!!! Daarna gaan een stel ontzettend schattige kinderen bamboekunstwerken maken en het is werkelijk een kunst hoe ze dat zo snel voor elkaar krijgen. Mijn haar wordt opgebonden en ik krijg een mooie versiering in mijn haar en we krijgen een lekker hapje met rijst en inhoud. We kopen uiteraard wat kruiden en specerijen voor thuis en een mooie lepelset, omdat we deze prachtige plaats graag een warm hart toedragen. De kinderen doen nog een mooie dans voor ons (om te leren niet verlegen te zijn) en daarna is het alweer tijd om te gaan. Jammer, want ook hier had ik me nog uren kunnen vermaken. Ik ga nog wel even op de foto met Harnik met het verzoek om de foto naar haar door te sturen, wat ik vanavond gelijk ga doen. Wat een prachtige vrouw met ontzettend veel fijne mooie lieve mensen die haar helpen in deze plantage. Een fantastisch avontuur om hier even te mogen meekijken. Ik krijg pijn in mijn kaken van de gelukzalige glimlach op mijn gezicht als we weg gaan.

En nu zitten we dus nog even in de bus; 19:22. Ik denk nog een uurtje rijden ongeveer voor we in ons hotel in Ketapang zijn. Ondanks de lange dag in de bus hebben we een heerlijke dag gehad wat voelde als een dag met veel locals en samen mét de mensen, vooral niet boven de mensen. Ik heb er ontzettend van genoten en samen met mij veel anderen in de groep! Ook mam benoemt nog even hoe heerlijk het hier op de plantage is en hoe interessant. Helemaal eens! Ik kan het iedereen aanraden.

Zo, nu is het tijd om dit lange verhaal af te gaan ronden. Zoals jullie kunnen lezen was het een heerlijke dag. Is Java de moeite waard? Een volmondig ‘JA!’, wat een heerlijk eiland met veelzijdigheid en mooie dingen en vooral: heerlijke sfeer! Morgen is het tijd om afscheid te nemen van Java, maar ook van onze fantastische gids ‘Nugi’, die ons over zal dragen aan een collega op Bali. Voor die tijd nog even vragen of ik hem toe mag voegen op Facebook om toch nog een klein beetje contact te houden. Wat een fantastische man en gids voor ons allen.